İsmail'in Gemisi: TÜRK OTOMOBİLLERİ-3 TOFAŞ

TÜRK OTOMOBİLLERİ-3

TOFAŞ

Temelleri 1968 yılında Koç Topluluğu'nun kurucusu merhum Vehbi Koç tarafından atılan, Koç Holding ve Fiat S.p.A.'nın eşit hissedar olduğu Türk otomotiv şirketi olan Tofaş, günümüzde Fiat’ın dünya çapındaki üç stratejik üretim ve Ar-Ge merkezinden biridir. Türkiye’nin hem binek otomobil hem de hafif ticari araç üreten tek otomotiv şirketi konumundaki Tofaş, bugün 400 bin adet/yıl üretim kapasitesiyle de Türk otomotiv sanayinin en büyük üreticisi olarak öne çıkmaktadır. Tofaş, Minicargo projesi kapsamında Fiat, Citroen, Peugeot markalarının yanı sıra Yeni Fiat Doblo projesi kapsamında da Opel ve Vauxhall markalarına üretim yapmaktadır. Tofaş, Dünya Klasında Üretim (WCM) alanında 170 Fiat Grubu fabrikası içinde eriştiği “Gümüş” üretim seviyesiyle en üst sırada ayrıcalıklı bir yere sahip olan Bursa’daki fabrikasında 5 markaya üretim yapan küresel bir oyuncudur.

Türk otomotiv sanayinin öncüsü konumundaki Tofaş, 2011 yılı sonuçlarına göre 307.788 adetle toplam sektör üretiminin % 25,9’unu tek başına gerçekleştiren bir şirkettir. Dünyada 80 ülkeye ihracat yapan Tofaş’ın 2011 yılı itibariyle toplam otomotiv sanayi ihracatından aldığı pay 180.698 adetle de % 22,8 seviyesindedir.

Tofaş, bünyesindeki markalarla ulusal otomotiv pazarından % 15 pay alırken, Türkiye ise Brezilya ve İtalya’nın ardından Fiat’ın dünyadaki en büyük üçüncü pazarı konumundadır. Ulusal otomotiv pazarında ise şimdiye kadar Fiat, Alfa Romeo, Lancia, Maserati ve Ferrari olmak üzere 5 markayla başarılı bir performans sergileyen Tofaş, 2012 yılı itibariyle bünyesine eklediği Jeep ile birlikte 6 markayla yoluna devam etmektedir.

Fer Mas

Fer Mas Oto Ticaret A.Ş., 15 Nisan 2005 tarihinde % 99,4 Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. ortaklığında kurulmuş; Nisan 2005 tarihinden itibaren Ferrari, Temmuz 2005 tarihinden itibaren Maserati otomobillerinin Türkiye resmi distribütörü olmuştur. Faaliyetine 18 Ağustos 2005 tarihinde Kuruçeşme’de bulunan showroom ve genel müdürlük binasında başlamıştır. Toplam 900 m² kapalı alana sahip binada showroom, küçük servis, Club lounge mekânları da bulunmaktadır.

Satış sonrası hizmetine verdiği önem neticesinde showroom’dan önce Haziran 2005 tarihinde faaliyete geçen Ferrari-Maserati servis noktası, Maslak Atatürk Oto Sanayi Sitesi’nde 1000 m² kapalı alanda faaliyetini sürdürmektedir.

Koç Fiat Kredi

Koç Fiat Kredi Tüketici Finansmanı A.Ş., 2006 yılının Kasım ayında Tofaş şemsiyesi altında yer alan FIAT, Alfa Romeo, Lancia, Maserati ve Ferrari markalarına araç finansmanı konusunda hizmet vermek amacıyla faaliyetlerine başlamıştır. 2007’de pazar payımız önemli ölçüde artış göstermiş ve kredilendirilen 13.708 adet araç ile Tofaş’ın toplam satışları içerisindeki payımız % 17.6 olarak gerçekleşmiştir.

Koç Fiat Kredi Tüketici Finansmanı olarak sunulan tüm hizmetlerde müşteri odaklı davranılarak, iç müşterilerin; bayilerin ve nihai müşterilerin hem beklentilerini karşılayacak yeni ürün/hizmetler geliştirilmekte hem de müşteri bağlılığı yaratarak marka bağlılığı ve değeri oluşturulmaktadır. 2007’de öncelikle teknolojik yatırımlarını tamamlayan şirketimizde, web tabanlı bilgi işlem altyapısı sayesinde kredi değerlendirme ve onaylama sürecinde bayilerle online iletişim kurulmaktadır.

Koç Fiat Kredi, otomotiv kredisinde uzmanlaşmış ve sadece kendi markalarına hizmet veren satış, pazarlama, risk yönetimi, operasyon ve tahsis, izleme, satış sonrası ve müşteri hizmetlerinin bir arada sunulduğu takip, sistem planlama ve geliştirme, finansman, muhasebe ve mali kontrol departmanlarından oluşmaktadır. 2006 yılında 13 personel ile hizmetlerine başlayan şirketimiz 2008’de 38 kişilik dinamik ekibi ile hizmet vermektedir.

Platform

Platform şirketi, PSA-FIAT ve Tofaş’ın ortak olarak üretmeye karar verdiği Mini Cargo adıyla anılan hafif ticari araç geliştirmesi ve üretimi kontratının imzalanmasının ardından 24 Mayıs 2005 tarihinde kuruldu.

Vizyonu, Türkiye’nin otomotiv sanayisinde araştırma-geliştirme üssü hâline gelmesinde öncü olmaktı. 2005 yılında başlanan Mini Cargo projesinde 2007 yılında üretime geçti, Yeni Doblo projesi için 2007 yılının ilk çeyreğinden itibaren çalışmalara başladı.

Faaliyetlerine Marmara Üniversitesi’ne bağlı olarak Gebze-Kocaeli serbest bölgesinde başlayan firma, 2006 senesinde Uludağ Üniversitesi’nin Görükle Kampüsü’ndeki Ulutek Uludağ Teknoloji Bölgesi’ne transfer oldu. Şirketin hisselerinin tamamına yakını TOFAŞ A.Ş.’ye aittir.

WCM - Dünya Klasında Üretim

WCM; üretimde rekabet gücünüzü sistematik bir biçimde iyileştirmek ve geliştirmek için bir yoldur.

WCM’in odaklandığı konular:

Q: Kalite - Üretim kalitesini dünya çapında en iyi seviyeye ulaştırmak.

C: Maliyet - Kayıpları azaltarak geçiş maliyetini azaltmak ve verimliliği arttırmak.

D: Teslimat - Müşteri beklentilerini karşılamak için teslimat akış süresini azaltmak.

S: İş Güvenliği - İş kazalarını sıfırlamak.

Vizyon:

Kalite, maliyet ve teslimat alanlarında dünya klasında lider olmak.

Politika ve strateji: WCM yolunun izlenerek yangın söndürme yaklaşımlarından, adım adım sistematik iyileştirme yaklaşımına geçmek.

Kalite, maliyet ve teslimat alanlarında iyileştirme faaliyetlerinin geliştirilmesi, doğru veri analizi yaparak faaliyet planlarının ve programlarının uygulanması, bunun sayesinde de en az kaynak ile en fazla faydanın sağlanması.

Yönetimin sürekli olarak faaliyetleri ve sonuçları izlemesi, hedeflere ulaşıldığını ve ulaşılan seviyenin kalıcı olduğunu doğrulaması.

Gövde Tasarım

Gövde tasarım faaliyetleri alanında aracın tüm alt taban, üst gövde, hareketli parçalar ve dış trim parçalarının geliştirilmesini yapmaktayız. Ürün geliştirme faaliyetlerine ilave olarak yan sanayi ve üniversiteler ile birlikte sıcak şekillendirme, alternatif hibrit malzemeler ve parametrik tasarım metotları geliştirilmesi üzerine çalışmalar yürütmekteyiz.

İç Tasarım

İç tasarım alanında aracın çok fonksiyonlu kokpit tasarımı, müşteri isteklerine uygun iç tasarımı, havalandırma ve iklimlendirme sistemlerinin geliştirilme çalışmalarını yürütmekteyiz. Bu faaliyetlere ilave olarak Yerli ve Yabancı araştırma kuruluşları ile işbirliği yaparak Manyetik soğutma, alternatif malzeme araştırmaları, Termal konfor karşılaştırılmaları ve standardizasyon çalışmaları gerçekleştirmekteyiz.

Şasi Tasarımı ve Araç Dinamiği

Aracın yol tutuş ve konfor performansına etki eden süspansiyon sistemi, direksiyon sistemi, fren sistemleri , motor askı sistemleri ve teker aks sistemi tasarım ve geliştirilmesini yerli ve yabancı tasarım ortaklarımız ile birlikte yapmaktayız. Bunlara ilave olarak araç sürüş hissiyatı alanında yol tutuş, sürülebilirlik, konfor ve frenleme denemeleri ve çalışmaları yapmaktayız.

Motor Sistemleri

Araç performansına etki eden motor sistemleri tasarımı ve bu sistemler ile ilgili motor kontrol ve transmisyon sistemleri tasarımını yerli ve yabancı tasarım ortaklarımız ile birlikte yapmaktayız. Ürün geliştirme çalışmaları dışında alternatif yakıtlar alanında ileri araştırma projeleri yürütmekteyiz.

Elektrik Elektronik Tasarım

Bu alanda güç ve veri hatları, enerji sistemleri , elektrik ve elektronik parça tasarımları yerli ve yabancı tasarım ortaklarımız ile birlikte yürütülmektedir. Ayrıca yapılan bu tasarımlar ile ilgili elektrik elektronik sistem bütünleştirme ve uygulama çalışmalarını yürütmekteyiz. Ürün geliştirme çalışmalarına ilave olarak yurt içi ve yurt dışı arge kuruluşları ile ortaklaşa araç eğlence ve haberleşme sistemleri ile birlikte elektrikli araçlara özgü ileri araştırma projeleri yapmaktayız.

Sanal Doğrulamalar

Aracın komplesi veya sistem bazında yapılan tasarımların yapısal dayanım , yorulma, titreşim ve akustik, güvenlik, araç dinamiği ve akışkanlar dinamiği alanlarındaki sonlu elemanlar analizlerini yapmaktayız. Ürün geliştirme alanında yapılan bu geliştirmelere paralel olarakta ileri mühendislik metotları kullanarak hesap metotları geliştirmekteyiz.

Araç Entegrasyon ve Testleri

Farklı tasarım fonksiyonları tarafından geliştirilen sistemlerin birbirleri ile entegrasyonunu ve bu sistemlerin , tasarlanan komple aracın Fiat normlarına paralel olarak banko ve yol testleri gibi fiziksel testler ile doğrulama çalışmalarını yürütmekteyiz.

Test imkanlarımız ise Tofaş Arge bünyesinde Klimatik ortam+nem+yağmur+güneş simülasyonu , Kötü yol şartları ile araç ömür testi, Hareketli parçalar ömür testleri, Kapı camı yorulma test bankosu, Gövde burulma mukavemeti ölçümü, Süspansiyon sistemi testleri ve Akustik Testler olmak üzere çeşitli performans testleri gerçekleştirmekte olup ayrıca katılık hesapları, Statik yükleme, Dinamik Yükleme, Yorulma ömrü tahmini gibi yapısal dayanım analizleri de yapıyoruz.

Güvenlik

Tofaş Arge bünyesinde kazaların önlenmesine yönelik olarak yapılan aktif güvenlik sistemleri ile oluşabilecek kazalardaki yaralanma ve hasarı azaltıcı pasif güvenlik sistemlerinin geliştirilmesi üzerinde çalışmaktayız.

Aktif Güvenlik

Trafik kazalarının önlenmesi Tofaş ARGE nin geliştirme üzerinde çalıştığı en önemli konuların başında yer almaktadır. Dolayısıyla sürücünün görüş ve algısını arttırılması, fren performansı ve aracın yol tutuşunun iyileştirilmesi ile sürücü uyarı sistemlerinin geliştirilmesi üzerinde çalışmaktayız. Aktif güvenlik ile ilgili olarak Üniversiteler ile işbirlikleri ve ortak projeler yürütmekteyiz.

Pasif Güvenlik

Aracın farklı kaza senaryolarına göre bilgisayar ortamında simülasyonları gerçekleştirerek yolcu ve sürücü yaralanmalarını minimum seviyeye indirecek geliştirme çalışmaları yapmaktayız. Trafik kazalarında oluşabilecek hasar ve yaralanmaları azaltmak için aracın emniyet kemer sistemi, hava yastıkları, aracın gövdesi ile parçaların araç üzerindeki yerleşimleri optimize edilmektedir. Güvenlik alanında yerli ve yabancı tasarım ortaklarımız ve Üniversiteler ile birlikte ortak proje ve geliştirme çalışmaları yürütmekteyiz.

Bi Link Süspansiyon

Ticari araçlarda arka süspansiyon sisteminde kullanılan yaprak yay sisteminin aksine Yol gürültüsü ve sarsıntıyı tamamen kesen Bi-Link Süspansiyon tasarımı ve uygulanabilirliği Tofaş Arge çalışanları tarafından gerçekleştirilmiştir.

Blue & Me

FIAT tarafından Microsoft, CRF(Fiat İleri Araştırmalar Merkezi) ve Magneti Marelli işbirliği ile geliştirilen Blue&Me teknolojisinin Linea, Yeni Doblo ve Fiorino Araçlarına uyarlanabilirlik çalışmaları Tofaş Arge olarak bizler tarafından gerçekleştirilmiştir.

Araçlar Arası Haberleşme Teknolojileri

Tofaş Ar-Ge bünyesinde güvenli araçlara yönelik uygulamaları alanında çalışmalar yürütülmektedir. Araçlar ve trafik altyapısı arası haberleşme teknolojileri ile ilgili donanım ve yazılımların geliştirilmesi amacıyla gerekliliklerin belirlenmesi ve araçlarımıza entegrasyon çalışmaları gerçekleştirilmektedir. Bu konuda yürütülen projede, araç üzerindeki donanım ve yolda bulunan sabit aygıtlar arasında yüksek iletişim hızlarında öngörülen verilerin iletilmesi ve gelen verinin işlenerek kullanıcıya çeşitli uyarılar olarak iletilmesi amaçlanmaktadır.

Elektrikli Araç

Hem temiz bir çevrede yaşama isteğimiz, hem de heyecan verici ürünlere olan ilgimiz, elektrikli araçları TOFAŞ’ın teknoloji haritasında önemli bir yere oturtmaktadır. Farklı elektrikli sürüş sistemleri ve batarya teknolojilerinin yanı sıra, elektrikli araca özgü güvenlik, verim ve konfor uygulamaları konusunda, hem ulusal, hem de uluslararası çapta birçok araştırma ve geliştirme projelerine önderlik etmekteyiz. Hedefimiz, elektrikli araçlar ile ilgili teknolojileri yalnızca kullanan değil, geliştiren ve üreten konumunda olmaktır.

Bu kapsamda, elektrikli araçlara özgü kontrol sistemi, elektrik motoru, motor sürücüsü, batarya kontrol sistemi, şasi uygulamaları, klima uygulamaları, yüksek gerilim kabloları vb. konularda özgün araştırma ve geliştirme çalışmaları yaptık. Türkiye’nin seri üretime hazır “İlk Yerli Tasarım Elektrikli Aracı” TOFAŞ tarafından geliştirildi. Ar-Ge vizyonumuz dâhilinde elektrikli araç konusunda yaptığımız çalışmaları sürdüreceğiz.

Doğalgazlı Araç

Dünyada artan taşıt sayısına paralel olarak kritik seviyelere ulaşan egzoz emisyonları, küresel ısınma başta olmak üzere birçok çevre problemine yol açmakta, bu durum da çevreci motor teknolojileri geliştirilmesini zorunlu hale getirmektedir. Tofaş AR-GE olarak çevre bilincine sahip olup, yeni araç uygulamalarımızda araştırmalarımızı bu bilinç dahilinde yürütmekteyiz. Toplumun farklı katmanlarının yeni yaşam şekillerine uyumlu, müşterinin gelişen beklentilerini ve ileri endüstriyel normları karşılayabilecek bir araç olarak tasarlanmış olan Yeni Doblo aracı, bu çalışmaların son örneklerindendir. Aracın güvenlik, akıllılık ve özellikle çevrecilik özellikleri, ulaşım sektörüne yön verebilecek nitelikte olarak değerlendirilmiştir.

Düşük emisyon miktarları ile çevreci bir alternatif yakıt olarak ön plana çıkan sıkıştırılmış doğal gazın (CNG) araçlarda kullanımı için detaylı araştırmalar yürütülmüştür. Çalışmalar sonucu projenin seri üretime aktarılması ile Yeni Doblo başta olmak üzere birçok araç modelinde bu motor uygulaması da müşteriye seçenek olarak sunulmuştur.

Ülkemizde doğal gazlı araçların üretimi ilk kez Tofaş’ta gerçekleştirilmiştir. Mevcutta üretilen doğal gazlı araçlar Avrupa’ya ihraç edilmektedir, Tofaş bu araçların ülkemizde de kullanılabilmesi için gerekli yasal düzenlemelerin başlatılmasına öncülük etmektedir. Ulusal ve uluslararası programların desteklediği araştırmalar ile doğal gazlı araçları geliştirme çalışmalarımız devam etmektedir.

Start&Stop

Türkiye’de ilk kez 2007 yılında TOFAŞ tarafından üretilen Mini Cargo (Fiorino) modelinde uygulanmaya başlanan Stop&Start, araç durduğunda motorun da durdurularak yakıt ekonomisi sağlamayı ve emisyon azaltmayı hedefleyen bir teknolojidir. Sistem aktifken araç durunca, akünün durumu, fren vb. güvenlik unsurları ile klima vb. konfor uygulamalarının durumu kontrol edilerek içten yanmalı motor da kapatılır. Sürücü debriyaja bastığı anda motor tekrar devreye girerek araç sürüşe hazır hale gelir. Özellikle trafiğin yoğun olduğu şehir içi sürüşlerde bu sistem sayesinde yakıt ekonomisi elde edilir

Kuş Serisi

Kuş Serisi fikri mülkiyet hakları TOFAŞ'a ait olan ilk binek otomobil serisidir. 1981 yılında üretime başlanan seri, 2010 yılında Etiyopya'daki Holland Car firmasının "DOCC" adlı modelin üretimiyle son bulmuştur. Üretilen modeller FIAT 124 ve ardılları olan 131 ve Regata'dan türetilmiş, motor ve aktarma organlarını İtalyan FIAT ve Lancia'dan almıştır. Önden motor, arka tekerlekten itişli, sedan ve station wagon gövde tiplerine sahiptir.

Tarihi :

Şubat 1977'de bantlardan indirilen ilk TOFAŞ Murat 131, Anadolu Arabaları Müzesi, Bursa

Şubat 1977'de, Murat 124 modelinden sonra üretime başlayan Murat 131, FIAT 131 Mirafiori'nin Türkiye pazarına uyarlanmış şekliydi. İlk seferde sadece 1.3 litre, çifte boğaz Solex karbüratörlü, "OHV" supap düzenine sahip sıralı 4 silindirli benzin motoru (70 BG) ve 4 ileri mekanik vitesle satışa sunuldu. 1978 yılında da station wagon modelinin üretimi başladı. 1981 yılında İtalyan kardeşinin parçalarıyla tasarımı güncellenen Murat 131 modeli, "Şahin", "Doğan" ve "Kartal" isimlerini aldı. Şahin ekonomik aile sedanı, Doğan daha lüks donanımlara sahip sedan ve Kartal station wagon olarak piyasaya sürüldü. Bu kez 1.3 litre Weber karbüratörlü OHC (75 BG) veya 1.6 OHV (85 BG) motorlar ve 5 ileri mekanik vites kutusu kullanıldı. Şahin ve Kartal'da dörtlü yuvarlak farlar (Mirafiori), Doğan'da da büyük kare farlar bulunuyordu (Supermirafiori). 1984 yılında da 6 yıl önce üretimden kalkan Murat 124'ün gövde kabuğu modernize edilerek "Serçe" isimli daha ucuz ve daha az donanım içeren modeli piyasaya sürülmüş, bir bakıma Murat 124 6 yıllık aradan sonra bantlara geri dönmüştü. 1.3 litre 70 BG OHV motor 4 ileri vitesle donatılmıştı ve gövde Şahin'de olduğu gibi opak renklerle boyanıyordu.

Yenilenen Kuş Serisi (1988-2006,2009,2010)

1984 yılında Kartal'ın gövde kabuğu TOFAŞ tarafından yenilendi. Şahin'in station wagon gövdeli modeli olarak öne çıkan Kartal'da diğerlerinden farklı olarak beş bijonlu tekerlekler bulunuyordu. 1988 yılında TOFAŞ, İtalya'da üretimi sonlanan FIAT Regata'nın parçalarını (örn. farlar) satın alarak FIAT 131 şasisi üzerine yerleştirip uyarladı. FIAT 128'de kullanılan 1.4 litre 85 BG veya 1.6 litre 96 BG karbüratörlü benzin motoru ve 5 ileri mekanik vites kutusuyla geliyordu.

Dizel Şahin ve Kartal

Şahin ve Kartal modelleri, sınırlı üretim olarak 1.93 litrelik endirekt püskürtme sıralı 4 silindir Lancia dizel motoru ile geliyordu [1]]. Dizel motorlu Şahin ve Kartal, motorun ağır ve verimsiz oluşu, yüksek fiyatı nedeniyle fazla tercih edilmedi. Daha sonraki yıllarda benzinli modellere sahip kullanıcılar, araçlarını Audi 1.6 (CY) veya Isuzu 1.7 Circle-L (4EE2) turbodizel motorlarıyla donatmıştır. 1988 yılında bir dizel Şahin, benzinli Şahin ve Serçe'nin anahtar teslim fiyatlarının toplamıyla alınabiliyordu [[2] .

1990'lardan sonraki üretim ve "LPG"'nin Pazara Girişi

1994 yılında bir kez daha makyajlanan Kuş Serisi'nin iç mekanında göğüs yenilenmiş, dışı da BMW E30'dan alınan yan aynalar, doğal renkli sinyal lambaları ve büyük "T" logosuna sahip ızgara ile dikkat çekiyordu. Doğan ve Kartal modelleri için gövde rengi tampon sis farları ve far yıkama sistemi de kullanılmaya başlamıştır. Aynı yıllarda Kartal için koltuksuz, sac pencereli 5 kapılı panelvan (Kartal Kargo) modeli piyasaya çıktıysa da fazla tercih edilme diImage Shack® - Online Photo and Video Hosting . PTT gibi kamu kuruluşları tarafından kullanıldı ve 1999'da yerini FIAT Doblo'ya devretti. 1995 yılından itibaren, akaryakıt fiyatlarının artmasıyla, LPG yakıt sistemli modeller özellikle taksi şoförleri için üretilmiş, zamanla sivil kullanıma da açılmıştır. LPG yakıt sistemini kullanımı Türkiye'de Kuş Serisi sayesinde yayılmıştır.

1995 yılında Serçe'nin üretimi durduruldu.

1997 yılında yapılan son bir makyajla bu kez 1.4 litre karbüratörlü (72 BG) veya 1.6 litre (80 BG) püskürtmeli benzinli motor, 5 ileri vites ve hidrolik direksiyon ile geliyordu. Aerodinamik yan aynalar, tamamen yenilenen iç döşeme ve güncellenen farlar da donanım özellikleri arasındaydı. Tipo Due (FIAT Tipo-Tempra-Alfa Romeo 145-Lancia Delta-Dedra) platformunda kullanılan 1.6 litre tek noktadan püskürtmeli motorda katalitik çevirici de bulunmaktaydı.

Zamanla Türkiye'de üretilen otomobillerin Avrupa egzoz emisyon standartlarına uygun olarak üretilmeye başlanması, 2003 yılında Kuş Serisi'nin Türkiye pazarından çekilmesine neden oldu. Kuş Serisi yerini FIAT Siena, Palio Weekend'e bıraktı. TOFAŞ'ta üretim 2006 yılına kadar Mısır ve Azerbaycan pazarı için devam etti. 2006 yılından sonra TOFAŞ, Şahin'in gövde parçalarını CKD olarak Mısır'da Nasr Otomobil Şirketi'ne sattı. Nasr tarafından üretilen Şahin'de 1.6 litre püskürtmeli motor bulunuyordu. 2006 yılında Hollanda temelli bir firma, Etiyopya'da bir otomobil montaj tesisi kurdu ve TOFAŞ'tan CKD kitleri satın alındı. Holland Car DOCC adını alan Şahin, Etiyopya'da üretilen ilk otomobil olup, sınırlı sayıda yapıldı ve üretim 2010 yılında durduruldu. Yerini Çin'den gelen aynı boyutlarda çağdaş sedan modelleri aldı.

Türkiye'de Kuş Serisi

Kuş Serisi, Türkiye pazarı için 1981-2004 yılları arasında üretildi. 1970'li yılların teknolojisine sahip olmasına rağmen, 1990'lı yıllarda özellikle yedek parçasının bolluğu, ülke yollarına uyumu, kolay modifiye edilebilmesi ve uygun fiyatı sayesinde Türkiye'de çok tutuldu. Yaklaşık 1.700.000 adetle Türkiye'nin en çok üretilen ve satılan binek otomobil unvanına sahiptir. Jandarma ve PTT gibi kamu kuruluşları tarafından da kullanılmış, özellikle taksi şoförleri tarafından tercih edilmiştir. Diğer TOFAŞ ürünleri gibi 1 yıl üretici ve 3 yıl paslanmazlık garantisine sahipti.

Özellikleri

Gövde Tipleri

TOFAŞ Serçe

• FIAT 124 kaynaklı 4 kapılı sedan (SERÇE)

İstanbul, 2000 TOFAŞ Şahin 1.4 S, Beyoğlu, İstanbul

• FIAT 131 kaynaklı 4 kapılı sedan (Şahin, Doğan)

1997-2003 TOFAŞ Kartal SLX

• FIAT 131 kaynaklı 5 kapılı station wagon ve van (Kartal)

Motorlar

Benzinli

• 1.3 litre OHV 70 BG Solex karbüratörlü (1977-1981)

• 1.3 litre OHC 75 BG Weber karbüratörlü (1981-1988)

• 1.4 litre OHC 85 BG Weber karbüratörlü (1988-1997)

• 1.4 litre OHC 72 BG Weber karbüratörlü (1997-2006)

• 1.6 litre OHV 85 BG tipo karbüratörlü (1981-1988)

• 1.6 litre OHC 80 BG "Tipo Due" püskürtmeli (1997-2010)

Dizel

• 1.93 litre OHC 73 BG Lancia 149.A1 016 dizel (1988-1990)

Vites Kutusu

• FIAT 4 ileri mekanik vites kutusu (1981-1985)

• FIAT 5 ileri mekanik vites kutusu (1985-2010)

(Tüm vites kutuları senkromeçli)

Diğer Özellikleri

Serçe

• Uzunluk/Genişlik/Yükseklik (mm): 4042/1625/1420

• Dingil Açıklığı (mm): 2420

• Boş Ağırlığı (kg): 980

Şahin, Doğan

• Uzunluk/Genişlik/Yükseklik (mm): 4316/1642/1437

• Dingil Açıklığı (mm): 2490

• Boş Ağırlığı (kg): 960

Ayrıca bakınız

• FSO Polonez

• TOFAŞ

Murat 124

Üretici Tofaş

Model Adı Murat 124

Üretim yılı 1971-1977

Karoseri Sedan

Şanzıman 4 ileri düz vites

Aks mesafesi 2420 mm

Uzunluk 4042 mm

Genişlik 1625 mm

Yükseklik 1350 mm

Boş ağırlığı 950 kg

Murat 124, 1971 yılında Tofaş’ın Bursa fabrikasında Fiat 124 şasesine oturtularak Türkiye’de yabancı lisansla üretilen ilk otomobil.

Murat 124 1971-1977 arasında 134 bin 867 adet üretilmiştir. Kuş serisinin üretiminin başlamasıyla 1977 yılında üretimi durdurulmuştur.1984 yılında Tofaş Serçe adıyla yeniden üretimine başlanmış,1995 tarihinde bu kez tamamen durdurulmuştur.

1197cc'lik motoru 65hp güç üretmekte ve aracı 170km/sa hıza çıkarabilmektedir

Murat adı Fiat markasının Türkiye'ye uyarlanmasıdır.Koç Holding ve Fiat bu isim değişikliğiyle,Türk tüketicisine yerli bir otomobil sunumunu vurgulamak için yapılmıştır.Fiat İspanya'da da aynı isim değişikliğini,o zamanki ortağı Seat ile de uygulamış,İspanya'da satışa sunulan Fiat araçları Seat adıyla satılmıştır.

Fiat 124, Avrupa'da Yılın Otomobili yarışmasında 1967'de birincilik ödülünü almıştır.

2002 yılında çıkan ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) indirimi ile yollardaki Murat 124'ler azalmaya başlamıştır. Yani 2002 yılından sonra devlet tarafından toplatılıp hurdalığa kaldırılmaya başlanmıştır.Ne kadar toplatılsa da yolarda onu görmek hala mümkün.Reklam filmleri ve sinema filmleri sayesinde bu Murat 124'e olan ilgi artmaya başlamıştır.Bu da antika otomobil sevenleri tetiklemiş ve toplum içinde "Hacı Murat" veya "Hacı Muro" diye adlandırılan otomobilleri modifiye yaparak trafiğe sürmeye başlamışlardır.

Fiat 131

Fiat 131 (series 1)

Üretici Fiat

Diğer adları Fia Mirafiori,FiatSuperMirafiori,Fiat Brava,

Fiat SuperBrava , Polski FIAT 131p

Üretim yılı 1974–1984

Sınıfı Küçük aile arabası/Orta sınıf

Gövde stili 4-door saloon, 2-door saloon, 5-door estate

Üretildiği ülkeler Comprensorio di Mirafiori, Turin, Italy

Barcelona, Spain (SEAT 131)

Bogotá, Colombia

Casablanca, Morocco (SOMACA)

Motor tipi straight-4

Çekiş düzeni FR layout

Şanzıman 4 and 5-speed manual

3-speed automatic[1]

Aks mesafesi 2.490 mm (98.0 in)[2]

Uzunluk 4.230 ila 4.264 mm (166.5 ila 167.9 in )[2]

Genişlik 1.644 ila 1.651 mm (64.7 ila 65.0 in )

Yükseklik 1.381 ila 1.411 mm (54.4 ila 55.6 in )

Boş ağırlığı 950 ila 1.145 kg (−-2,094 ila −-2,524 lb )

Benzeri SEAT 131, Tofaş Şahin,Tofaş Murat 131, Tofaş Dogan

Tofaş Kartal (estate), Polski FIAT 131p (CKD), Selefi Fiat 124

Halefi Fiat Regata

Akü Fiat Regata

Fiat 131 ("Mirafiori" olarak da bilinir) İtalyan araba imalatçısı Fiat tarafından 1974-1984 yılları arasında ürettiği küçük/orta boy aile arabasıdır. İlk defa Kasım 1974 Turin Motor Show'da sergilenmiştir.

Fiat'ın bu modeli Türkiye pazarında Murat 131, İspanya'da Seat 131, Amerika'da Fiat Brava olarak bilinir. Fiat 131, kendisinin yerine gelen Fiat Ritmo'nun sedan versiyonu Fiat Regata'nın yanı sıra Şahin, Doğan ve Kartal modellerinin de öncüsüdür ve üretimi Türkiye'de 1987 yılı sonuna kadar devam etmiştir. Bu aracın Türkiye'de bulunmayan, Fiat'ın resmi modifiye şirketi Abarth tarafından geliştirilen 2000 motorlu versiyonu 1970'li yıllarda Dünya Ralli Şampiyonasında boy göstermiş ve pek çok başarı elde etmiştir.

Türkiye'de 29 Aralık 1976'da üretimine başlanan Murat 131 serisi, 1981'de 131 Şahin (Fiat 131 Mirafiori CL karşılığı) ve 131 Kartal (Fiat 131 Panorama CL karşılığı) ve 1982'de 131 Doğan (Fiat 131 Supermirafiori) olarak sınıflandırılmaya başlanmıştır. 1985'te Murat 131 Kartal, sadece Türkiye'ye özgü bir tasarımla değiştirilmiş ve aracın arka kısmı, C sütunundan itibaren yükseltilip büyütülmüştür. Ana üretici Fiat'ın 1975 model yılı için tasarladığı ilk motorlar, Türkiye'de hiçbir modifikasyona tabi tutulmadan 131 kasası sona erene kadar kullanılmıştır. Oysa İtalya ve İspanya üretimlerinde 1978'den itibaren üstten egzantrikli (OHC) motorlar üretime alınmış ve seriye performanslı ve rekabetçi motorlar katılmıştır. (1.4 TC, 1.6 TC, 2.0 TC) 1974'ten beri opsiyon olarak seçilebilen otomatik şanzuman Türkiye üretimlerinde kullanılmamıştır. Aralık 1987 - Haziran 2002 arası üretilen Şahin/Doğan/Kartal Kuş serisi modellerde;

Doğan (1988-1990) Doğan L (1990-1992), Doğan SL (1992), Doğan SLX (1993-1998), Doğan 1.6 ie (1998-2002) Şahin (1988-1993) Şahin S (1993-1998), Şahin D (1989-1991), Şahin 1.4 (1998-2000) Şahin 1.4 ie (2000-2002) Kartal (1988-1993) Kartal L (1990-1992), Kartal SL (1992-1993), Kartal SLX (1993-1998), Kartal S (1993-1998), Kartal D (1989-1991), Kartal 1.6 ie (1998-2002), Kartal 1.4 (1998-2002)

olarak çeşitlendirilmiştir. Tofaş, Kuş serilerinin S, SL, SLX, 1.4ie ve 1.6ie modellerinde, Fiat'ın Tipo ve Tempra modellerinde kullanılan OHC tasarımlı modern motorları kullanılmıştır. Ancak Tipo ve Tempra modelleri gibi önden çekiş sistemi 131 ve kuş serilerinde hiçbir zaman kullanılmamıştır.

2002 yılında Tofaş Bursa'daki üretim bantları sökülerek Afrika'da Etiyopya Cumhuriyeti'nde bulunan Holland Otomotiv Firması'na satılmıştır. 2010 yılına kadar kuş serisi mamuller Afrika'da Holland adıyla üretilmeye devam etmiştir.

İtalya'da ise Fiat 131 Mirafiori modelleri 2 ve 4 kapılı sedan ve 5 kapılı SW (Panorama) olarak üretilmiştir. Tüm modeller 1978 ve 1981 olmak üzere iki kere revize edilmiş (facelifting) ve sedan üretimi 1983'te, Panorama SW üretimi ise 1985 yılına kadar Maratea adı altında devam etmiştir. Fiat, orta sınıftaki 131 serisinin yerini bir düşük sınıfta bulunan Ritmo modelinin sedan versiyonu olan Regata ile doldurmuştur. Ritmo/Regata sonrasında çıkan Tipo/Tempra ise Bravo/Brava/Marea tarafından yeri doldurularak sürekli geliştirilmiş ve günümüze ulaştırılmıştır. Fiat 131'i günümüzde temsil eden Fiat modeli ise Fiat Linea'dır. Linea, atası 131'in iki sınıf altı olan Fiat 127'nin günümüzdeki temsilcisi Fiat Grande Punto bazıyla üretilen bir sedan olmasına rağmen, boyutları Fiat 131'i geçmiş, son teknolojilerle donatılmış bir modern sedan olarak dünyanın birçok ülkesinde ve Tofaş tesislerinde üretilmektedir.

Kaynakça

1. ^ "Fiat 131". carsfromitaly.net. http://www.carsfromitaly.net/fiat/index.html. Erişim tarihi: 2007-10-03.

2. ^ a b Auto Katalog 1983. Stuttgart: Vereinigte Motor-Verlage GmbH & Co. KG. 1982. ss. 220–221

Tofaş Doğan

Tofaş Doğan Tofaş tarafından 2002 yılına kadar üretilen Türk otomobilidir. Station wagon olan Kartal modelinin sedanı, Şahin'in üst donanımlı modelidir. Murat 131'in devamıdır.

Doğan'ın şasi kalıbı 1978'lerde İtalya'daki Fiat Regata adlı araçta kullanılıyordu, bu aracın üretimi bittikten sonra Tofaş bu şasiyi satın aldı şasinin üzerinde biraz modifikasyon yaptı ve Türkiye'de Kuş serisi olarak bilinen Şahin, Doğan ve Kartal olarak satışa sundu. Kuş serisinin en küçük üyesi olan Serçe Murat 124'ün geliştirilmiş versiyonudur.

Tofaş Doğan'ın ilk modellerinde; elektrikli cam, far fıskiyesi gibi parçalar yoktu ama diğer modellerde bu parçalar da eklenerek otomobil daha iyi bir hale geldi. Ülkemizde üretimi bitmiş olan Doğan'ın sadece 1.6 litre, 4 silindirlik motor seçeneği vardır. 4 değişik modeli vardır.

Versiyonları

• Tofaş Doğan S • Tofaş Doğan L • Tofaş Doğan SL • Tofaş Doğan SLX • Tofaş Doğan 1.6 İ.E. • Tofaş Doğan SLX 1.6 İ.E.

Tofaş Şahin

Üretici Tofaş

Diğer adları Tofaş Dogan, Tofaş Kartal

Üretim yılı 1986–2010 (2002 yılında Türkiye satışları durdu)

Sınıfı Aile arabası

Gövde stili 4-kapı sedan

Motor tipi

1,297 cc OHV I4

1,372 cc 159A2.000 SOHC I4

1,581 cc 159A3.000 SOHC I4

1,585 cc OHV I4

Çekiş düzeni FR layout

Şanzıman 4/5-vitez düz

Aks mesafesi 2.490 mm (98.0 in)

Uzunluk 4.316 mm (169.9 in)

Genişlik 1.642 mm (64.6 in)

Yükseklik 1.437 mm (56.6 in)

Boş ağırlığı 960 kg (−-2,116 lb)

Benzeri Fiat 131, SEAT 131

Tofaş Şahin Tofaş tarafından 1988-2003 yılları arasında üretilen İtalyan FIAT temelli Türk otomobilidir.Station wagon olan modeli Kartal aynı kasaya sahip daha yüksek donanım ve renk seçenekleri içeren modeli ise Doğan olarak adlandırılır. 1.6 benzinli karbüratörlü ve enjeksiyonlu motorlara sahiptir.

Günümüzde Holland Car firmasının Docc modeli olarak Etiyopya'da üretimine devam edilmektedir.[1]

Şahin'in şasi kalıbı 1984'te İtalya'daki Fiat Regata adlı araçta kullanılıyordu, bu aracın üretimi bittikten sonra Tofaş bu şasiyi satın aldı şasinin üzerinde biraz modifikasyon yaptı ve Türkiye'de Kuş Serisi olarak adlandırılan Şahin, Doğan ve Kartal olarak satışa sundu.

şahin : güç : 80/5500 dev/dk (PS/DIN) ağırlık :950 kg azami hız : 170 km/h silindir hacmi : 1.581cc bagaj kapasitesi : 460lt lastik boyutları: 185/70/R14 yakıt kapasitesi : 50lt 0-100 hızlanma : 13.1 sn 4 silindir 8 supaplı OHC motor

Tofaş Kartal

Murat 131 Kartal

Tofaş Kartal Tofaş tarafından 2003 yılına kadar üretilen Türk otomobilidir. "Sedan" olan Şahin ile Doğan'ın "Station wagon" versiyonudur. Murat 131'in devamıdır. Piyasaya ilk çıktığında "Murat 131 Kartal" olarak lanse edilmiş, daha sonraları bagaj bölümü yükseltilerek adından Murat 131 ibaresi çıkarılmıştır.

Kartal'ın şasi kalıbı 1978'lerde İtalya'daki Fiat Regata adlı araçta kullanılıyordu. Bu aracın üretimi bittikten sonra Tofaş bu şasiyi satın aldı, şasinin üzerinde biraz modifikasyon yaptı ve Türkiye'de Kuş serisi olarak adlandırılan "Şahin", "Doğan" ve "Kartal" olarak satışa sundu. Kuş serisinin en küçük üyesi olan Serçe Murat 124'ün geliştirilmiş versiyonudur.

Tofaş Kartal'ın ilk modellerinde; elektirikli cam, far fıskiyesi gibi parçalar yoktu ama sonraki modellerde bu parçalar da eklenerek otomobil daha iyi bir hale geldi. Türkiye'de üretimi bitmiş olan Kartal'ın sadece 1.6 silindirlik ve enjeksiyonlu motor seçeneği vardır. Ucuz bir otomobil olsa da gayet uzun ömürlü ve yedek parçaları bol olarak bulunan bir araçtır. Kolayca modifiye edilip, şekilden şekle sokulabilen ilginç bir otomobildir. 6 değişik modeli vardır.

Versiyonları

• Murat 131 Kartal

• Tofaş Kartal

• Tofaş Kartal L (ön camlar elektrikli, merkezi kilit, farklı döşeme, bir kısmı klimalı üretilmiştir)

• Tofaş Kartal SL (tempra motorlu versiyon)

• Tofaş Kartal SLX (hidrolik direksiyon, alaşım jantlar, bir kısmı klimalı üretilmiştir)

• Tofaş Kartal S (slx altyapısı sl donanımı ucuz versiyon)

• Tofaş Kartal 1.6 ie. (enjeksiyonlu motor, bir kısmı klimalı üretilmiştir)

Model Özellikleri

• Kartal başlangıç modelinde katalizörlü motor kullanılıyordu.Elektrikli cam ve klima gibi özellikleri yoktu

• Kartal L (lüks) kartalın ilk lüks modelidir 90-91 yılları arsında üretildi farklı döşeme ve elektrikli ön camlar ve orta konsol ilk bu modelde idi.

• Kartal S(süper) modelinde ise enjeksiyonlu motor ve elektrikli camlar bulunmaktaydı.

• Kartal SL(süper lüks)modelinde süper modeline göre ekstradan far fıskiyesi vardı.

• Kartal SLX(süper lüks ekstra) modeli 1993-1999 arasında üretildi enjeksiyonlu motor, elektrikli ön camlar,standarttı 96 hp güç üretiyordu

• Kartal 1.6 İE modeli 1998-2001 arası üretildi 100 hp güç üretiyordu ve TOFAŞ'ın Euro 5 normuna uygun tek modeliydi SLX modelin artı olarak ek özellikler bulunmaktaydı

Fiat Tempra

Üretici Fiat

Model Adı Tempra

Üretim yılı 1990-1998

Karoseri Sedan, Station wagon

Motor tipi DOHC

Yakıt sistemi Benzin ve Dizel

Şanzıman 5 ileri düz vites, 4 ileri otomatik vites

Aks mesafesi 2540 mm

Uzunluk 4355 mm

Genişlik 1685 mm

Yükseklik 1445 mm

Boş ağırlığı 1070-1880 kg

Benzeri Fiat Tipo, Fiat Coupe, Alfa Romeo 155

Fiat Tempra, İtalyan üretici Fiat'ın 1990 ile 1998 yılları arasında ürettiği otomobildir.Tofaş ise 1992 sonu 1999 yılının sonuna dek üretmiştir çoğunu da dışarı ihraç etmiştir. Değişik motor seçenekleri zaman içinde otomobilde kullanılmıştır, ancak en ilgi çeken motor seçeneği 2.0 litre 147 beygir gücünde 16vdir. Araç Türkiye'de üretilen en güçlü binek otomobil unvanına da sahiptir. Ayrıca TOFAŞ fabrikasından çıkan 1,000,000. otomobil yine bir Fiat Tempra 2.0 i.e 16v'dir.

Tempra 2.0 ie cat 8v modeli de vardır, genelde 2.0 ie 16v karıştırılır. 113 beygirdir, Üretim: 1991-1997 standart özellikleri (klima, klimatronik, 4 disk fren, klima, elektrikli ayna, enjeksiyon, üsten eksantirikli, 4 cam otomatik, merkezi kilit gibi).

Tempra 2.0 ie 16v 147 beygir Üretim:1996-1999 Tofaş'ın üretimde olduğu yıllarda orta sınıf otomobili olan Tempra'nın en güçlü motoruna sahip versiyonu Tempra 2.0 i.e. 16V, yine üretildiği yıla göre oldukça zengin bir donanıma sahipti. ABS, sürücü havayastığı immobilizer ve otomatik klima, deri koltuk opsiyonel, çelik bar kapı içi, önşase kuvvetlendirilmiş çelik, elektrikli ısıtmalı ayna,maun kaplama deri vites direksiyon,gibi donanımlar standart olarak yer almaktaydı.

Tempra Serisinin Full olanı Tempra SLX 1996-1997 arası ve Tempra 2.0 ie 16v 1996-1999 arası modelleridir.

Donanım seçenekleri Türkiye için; S, SX, SX A, SX AK,2.0 ie,2.0 ie 16v,1.6 SW,' şeklindedir. Tempra'nın karoser seçenekleri Sedan ve Station Wagon'dur. Fiat Tempra ise 0.28'lik bir sürtünme katsayısına sahiptir.

Avrupa'da ise Fiat Tempra Station Wagon kombi SW (4WD arazi 4x4) modeli satılmıştır.

Brezilya da Tempra 1992-2000 dek üç kapı cupe modelinide üretmiştir.

• 1 Motor Tipleri

o 1.1 Benzinli

o 1.2 Dizel

Benzinli

• 1.4 l R4 (72 bg/PS)

• 1.6 l R4 (86 bg/PS)

• 1.6 l R4 (78 bg/PS)

• 1.6 l R4 (90 bg/PS)

• 1.6 l R4 (96 bg/PS)

• 1.8 l R4 (110 bg/PS)

• 2.0 l R4 (115 bg/PS)

• 2.0 l R4 (147 bg/PS)

Dizel

• 1.9 l R4 D (65 bg/PS)

• 1.9 l R4 TD (90/92 bg/PS)

Fiat Tipo

Üretici Fiat - TOFAŞ

Üretim yılı 1988-1995

Sınıfı Small family car

Gövde stili 3-kapı hatchback, 5-kapı hatchback

Üretildiği ülkeler Cassino – Piedimonte S. Germano (Frosinone), İtalya[1]

Betim, Brezilya, Bursa, Türkiye

Motor tipi

Benzinli:

1.1 L I4

1.4 L I4

1.6 L I4

1.7 L I4

1.8 L I4

2.0 L I4

Dizel:

1.7 L I4

1.9 L I4

Çekiş düzeni Önden motorlu, önden çekiş düzeni

Şanzıman 5-vites manual , CVT (Selecta) , 4-vites otomatik [1]

Aks mesafesi 2.540 mm (100.0 in)

Uzunluk 3.958 mm (155.8 in)

Genişlik 1.700 mm (66.9 in)

Yükseklik 1.445 mm (56.9 in)

Boş ağırlığı 1,020–1,230 kg

Platform Fiat Tipo Due (Type Two)[2]

Benzeri Fiat Tempra, Fiat Coupé, Alfa Romeo 145, Alfa Romeo 146

Alfa Romeo 155, Lancia Dedra, Lancia Delta, Selefi Fiat Ritmo

Halefi Fiat Bravo/Brava

Akü Fiat Bravo/Brava

NOT:Fiat Tipo, İtalyan üretici Fiat'ın 1988 ile 1995 yılları arasında üretilen otomobili. Uno'dan sonra Tempra'dan önce çıkmıştır.

S Modeli

1.4 ve 1.6 motor tipleriyle satılan modeldir.

Sx Modeli

1.6 motor tipiyle satılan modeldir.S modelinden farkı:

• Sis farı

• Gövde rengi tamponlar

• Radyo-kaset çalar

• 1.4 - 1.6 benzinli motor seçenekleri

• Kapak jantı S modelindeki janttan farklıdır.,

Slx Modeli

En full Tipo modelidir.İçinde:

• İmmoblizer

• Elektronik Klima (Opsiyon)

• Çelik jant

• Elektronik panel

• Radyo

• Deri koltuk (Opsiyon)

• Hidrolik Direksiyon

• ABS,

2.0 16v Sedicivalvole

• 3 ve 5 kapılı seçenekleri mevcuttur

• Deri koltuk, klima, ABS Sunroof gibi ekstra özellikleri vardır

• Takometresi dijital değil analogdur.

Kaynaklar:

1. ^ a b "Fiat/Models/Fiat Tipo". carsfromitaly.net. http://www.carsfromitaly.net/fiat/index.html. Erişim tarihi: 2007-07-03.

2. ^ "Fiat Type platform". Fiat-tipo-portugal.com. http://fiat-tipo-portugal.com/curiosidades.htm#TDUE. Erişim tarihi: 2010-12-13.

Fiat Uno

Üretici Fiat-Tofaş (Türkiye)- Somaca (Fas)

Üretim yılı Fiat Uno: 1983-1995 (İtalya), 1983-günümüz (Güney Amerika)

1995-2003 (Fas), 1995-2000 (Türkiye), "Novo" Fiat Uno: 2010- (Güney Amerika)

Sınıfı Supermini

Üretildiği ülkeler Torino, İtalya, Cape Town, Güney Afrika, Betim, Brezilya

Bursa, Türkiye, Manta, Ekvador[1], Casablanca, Fas [2]

Buenos Aires, Arjantin

Çekiş düzeni Önden motorlu, önden çekiş düzeni, Selefi Fiat 127

İkinci jenerasyon Fiat Uno

İtalyanların supermini car adını verdikleri Uno İtalya'da 1983 1995 yılları arasında üretilmiştir. Türkiye'de ise 1994 yılında birleştirilmeye başlanarak 1995 2000 yılına kadar üretilmiş olup talep gören otomobiller arasına girmiştir. Küçük ve seri olmasından dolayı özellikle şehir içi kullanımda tercih edilmektedir. Ayrıca sınırlı sayıda turbo ve hobby modelleri bulunmaktadır. 1.1, 1.4 ve 1.4ie motor seçenekleri mevcuttur.

Motorlar

• 1.0 49 HP

• 1.1 45 HP

• 1.1 65 HP

• 1.2 69 HP

• 1.3 75 HP

• 1.4 72-80 HP

• 1.4 Turbo 116 HP mk2 118 hp

• 1.7D 50 HP

• 1.7 TD 80 HP

• 1.9 TD 90 HP

Kaynaklar:

1. ^ Larry Luxner (1996). "Exports, outer tariffs keep Ecuador car industry afloat". luxner.com. http://www.luxner.com/cgi-bin/view_article.cgi?articleID=211. Erişim tarihi: 2009-06-19.

2. ^ "Somaca Casablanca". Somaca.e-monsite.com. http://somaca.e-monsite.com/. Erişim tarihi: 2010-04-19.

Fiat Uno tarihi

TOFAŞ Türk Otomobil Fabrikası A.Ş

Kuruluş 1968

Konum Bursa, Türkiye

Önemli kişiler Ali Pandır — CEO

Alan Otomotiv endüstrisi

Ürün Otomobil

Çalışan sayısı 8200

Ana sayfası www.tofas.com.tr

Fiat lisansıyla 1968 yılında Türkiye'de kurulan otomobil firması. İsmi Türk Otomobil Fabrikası Anonim Şirketi'nin kısaltmasıdır.

Fabrikanın temeli Bursa'da 13 Nisan 1969'da atılmıştır. Fabrika alanı kuruluşta 61.848 metrekaresi kapalı olmak üzere toplam 735.170 metrekareydi. 12 Şubat 1971 yılında seri üretime geçmiştir. Bursa-Yalova yolu üzerinde Demirtaş sanayi bölgesinde kurulu işletmede şu an itibariyle 8500 işçi çalışmaktadır.

Ürettiği modeller

Murat 124 modeli ile seri üretime başlayan Tofaş, daha sonra 1977'de Murat 131'i,Kuş Serisi olarak adlandırılan (Fiat Regata bazlı Şahin, Doğan, Kartal, 1983'te Murat 124'ün devamı olan Serçe) ve daha sonra Fiat ile aynı anda olmak üzere 1990'da Tempra üretimine geçti. Bu modelleri sırasıyla Tipo, Uno, Siena, Palio, Marea, Brava, Albea, Doblò, ve Linea modelleri izlemiştir.2007 yılı sonunda Fiorino modelinin üretimine başlanmış ve bu araç PSA grubu için de üretilmekte olup, üretimin büyük kısmı ihraç edilmektedir. Son olarak da Doblò II ve Bravo modelinin üretimine başlanmıştır.

Eski Modellerin Motor Bilgileri

FIAT'IN ÜRETTİĞİ MODELLER

1912-1915 Fiat Zero 1847cc 18Hp

1919-1926 Fiat 501 1460cc 23/27/30Hp

1924-1929 Fiat 509 990cc 22/27/30Hp

1932-1937 Fiat 508 995cc 20-24/30-36Hp

1937-1969 Fiat 1100 1089-1221cc

1957-1960 Fiat 1200 1221cc 55Hp

1961-1967 Fiat 1300/1500 1295cc(65Hp)/1481(72Hp)cc

1966-1974 Fiat 124 "Murat124" "Serçe" 1197cc(65Hp)/1438cc(74Hp)/1438cc(79Hp)/1592cc(94Hp)/1756cc(126Hp)

1974–1984 Fiat 131 "Murat131" Türkiye'de Tofaş, Bursa'da Doğan,şahin ve kartal olarak üretimine devam etti.Bu tehlikeli üçlü "Kuş serisi" olarak da bilinir

1983-1990 Fiat Regata

1990—1999 Fiat Tempra

1996-2002 Fiat Marea

Kuş serisinin sonu

Tofaş Türk Otomobil Fabrikaları A.Ş, “Kuş serisi” olarak bilinen “Şahin”, “Doğan” ve “Kartal” modeli otomobillerin üretimine son verdi. Böylece, “Murat 124”, “Tempra”, “Tipo” ve “Uno”dan sonra “Kuşlar” da üretim bantlarından uçmuş oldu. Tofaş’ı uzun yıllar sırtlayan modeller olarak bilinen “Kuş Serisi”nin üretimine, genel anlamda, tüketicilerin aldıkları otomobillerde son teknolojik donanımlara sahip olmak istemesi yüzünden son verilirken, otomobil severler açısından bir sayfa daha kapanmış oldu. Halk arasında “Hacı Murat” olarak adlandırılan “Murat 124”ün hemen ardından üretimine başlanan ve bir dönem özellikle ailelerin rüyalarını süsleyen “Şahin”, “Doğan” ve “Kartal”ın kanatları, Tofaş yöneticilerinin aldığı karar doğrultusunda artık hareket etmeyecek. BENE: BEKLENEN GELİŞME Tofaş Ceo’su Antonio Bene, “131” serisi olarak da bilinen “Kuşlar”ın, Türk otomotiv sektör tarihinde önemli bir yer tuttuğunu belirterek, yine de, sürekli son teknolojileri araçlarında kullanmaya özen gösteren bir kuruluş olarak, bu serinin üretimine son verme kararını verdiklerini söyledi. Her zaman yeni model arayışı içinde olduklarını ve bu hedef doğrultusunda üretimlerini sürdürdüklerini ifade eden Bene, “Kuşlara bugüne kadar yaptıklarından dolayı teşekkür ediyoruz ve (güle güle) diyoruz” dedi. Bu arada, Tofaş’ın “Kuş serisi”nin üretimine son vermesi, otomotiv sektöründe beklenen bir gelişme olarak değerlendirildi. Bene’den önceki Tofaş Ceo’su Jan Nahum da, tüketiciler arasında yaptıkları anketlerde, “Kuş Serisi”nden dolayı tepki aldıklarını söylemişti. “Kuş serisi'ni, 20 milyon dolarlık yatırımın ardından Avrupa Birliği standartlarına uygun üretmelerinin bile bu tepkiyi yok etmediğini belirten Nahum, “Dünya standartlarında otomobil üreten ve bu otomobilleri tüm dünya ülkelerinde satılan Tofaş’ın, kuş serisi yüzünden aldığı tepkiler bizi bu serinin üretimini sorgulamaya yöneltiyor. Bugüne kadar (talep var) diye üretimi sürdürdük. Ancak, tepkilere daha ne kadar dayanabiliriz bilemiyorum. Sabrımızı zorluyoruz” demişti. ÜRETİM VE SATIŞLARI DÜŞMÜŞTÜ Tofaş’ın Bursa’daki otomobil fabrikasında yakın zamana kadar üretimdeki en büyük paya sahip kuş serisi otomobillerin üretim ve satıştaki payları da düşmüştü. Tofaş’ın geçen yılki üretiminde kuş serisinin payı yüzde 3.1’e, satıştaki payı da yüzde 4.1’e gerilemişti. 3 bin 600 işçinin çalıştığı Tofaş Türk Otomobil Fabrikaları A.Ş’de işçilerin yaklaşık 3 bini, ihracatta gösterdiği başarılı performans nedeniyle hafif ticari araç segmentindeki “Doblo” bandında görev alırken, “Palio” ve yeni model olarak piyasaya sunulan “Albea”nın yer aldığı 178 serisinde üretim tek vardiya sürdürülüyor. “Kuş serisi” olarak bilinen Doğan, Şahin ve Kartal otomobillerinin üretimi ise stokların artması nedeniyle yaklaşık 3 aydır yapılmıyordu. MURAT 131 1977’DE ÇIKARILMIŞTI Tofaş, “Kuş serisi”nin ilk modeli olan “Murat 131”in üretimine 1977 yılında başlamıştı. Söz konusu seri, 1981 yılından itibaren, “Şahin”, “Doğan” ve “Kartal” olarak üç değişik versiyonda üretilmeye başlanmıştı. “Kuş serisi”ne 1983 yılından sonra dahil olan “Serçe”nin üretimine de, 1994 yılında son verilmişti. Tofaş, daha önce 1993-1999 yılları arasında “Tipo”, 1990-1998 arasında “Tempra”, 1994-2000 yılları arasında da “Uno” modellerini üretmişti. Kaynak: NTVMSNBC

İletişim

Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.

Genel Müdürlük

Büyükdere Cad. No: 145 Tofaş Han 34394 Zincirlikuyu/İstanbul

Tel: 0212 275 33 90 Faks: 0212 275 39 88

Fabrika

Yeni Yalova Yolu Cad. No: 574 16369 Bursa

Tel: 0224 261 03 50 Faks: 0224 255 09 47

Kaynak:

http://www.tofas.com.tr

http://tr.wikipedia.org/wiki/Ku%C5%9F_Serisi

http://www.opelx.com/sohbet-alani/2453-tofas-kus-serisi-tarihi.html